Giống như tôi, bạn có thể có trải nghiệm không tốt khi học ngoại ở trường. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự tự tin của bạn, và có thể khi trưởng thành bạn sẽ từ bỏ ý định học ngoại ngữ và tin rằng mình không còn cơ hội nữa.

Sự thật là có một số người có năng khiếu hơn những người khác về việc học ngoại ngữ, nhưng ai cũng có khả năng học ngoại ngữ cả.

Ở nhiều quốc gia châu Âu, ví dụ như các nước Xcăng-đi-va-ni (Đan Mạch, Na-uy, và Thụy Điển) trên 90% dân số đều có thể nói được một ngôn ngữ thứ hai. Không phải bởi vì họ có gen tốt hơn để học ngôn ngữ, tuy nhiên có chăng điều họ có là sự kết hợp đúng đắn của hoàn cảnh và động lực để học.

Có rất nhiều người thuộc các nước Xcăng-đi-va-ni không cho rằng mình có năng khiếu ngoại ngữ, nhưng họ vẫn quyết định học, và đây là bước đầu tiên trong quá trình học một ngôn ngữ thứ hai. Giống như câu khẩu hiệu của Nike: Hãy cứ làm thôi! (“Just Do it!”)

Có những việc cụ thể bạn có thể làm để có thể học ngoại ngữ được thuận lợi hơn, và nếu bạn có kỹ năng thì học ngoại ngữ sẽ dễ dàng hơn nhiều. Nhưng ngay cả khi bạn không có kỹ năng ngôn ngữ thì bạn cũng không nên bỏ cuộc. Phần tiếp theo của bài viết, tôi sẽ mách bạn một số mẹo mà có thể giúp bạn học ngoại ngữ tốt hơn.

 

Trí nhớ bạn có tốt không?

Có trí nhớ tốt sẽ thuận lợi hơn rất nhiều, đặc biệt khi bạn học ngoại ngữ ở độ tuổi trung niên. Đối với một số người khả năng ghi nhớ từ vựng có thể đơn giản hơn những người khác. Bản thân tôi, tôi có trí nhớ ngắn hạn khá tệ hại, nhưng bạn tôi là Steve Kaufmann lại có một trí nhớ rất tốt, có lẽ vì vậy mà cậu ấy có thể nói được nhiều thứ tiếng. Nhưng tôi không lo lắng lắm đâu, vì còn có nhiều công cụ hiệu quả giúp cho những người có khả năng ghi nhớ tệ hại như tôi.

 

Yên lặng… Và Lắng nghe

Ở TeachMe, chúng tôi đều rất chú trọng đầu vào, ý tưởng ở đây là có được vốn từ vựng nhiều và bao quanh bạn bằng ngôn ngữ mục tiêu. Một khi bạn bắt đầu viết, thì bạn có thể sẽ phát hiện ra rằng có một sự khác biệt lớn giữa cách nói và cách viết một ngôn ngữ. Ngay cả khi ngôn ngữ mục tiêu của bạn thuộc dạng nghe sao thì viết vậy, ví dụ như tiếng Tây Ban Nha, thì người bản xứ có phát âm ra nhưng bạn lại không được viết ra. Lấy một ví dụ như sau: tôi thường ghi lại những lời nói của Steve trong các video trên Youtube.

Khi anh ấy suy nghĩ về điều sắp nói tiếp theo thì anh ấy hay nói “eeerm” hoặc “uuhhm”, hay “I’m gonna” hoặc “I wanna.” Những từ mà Steve nói là một phần tự nhiên của tiếng Anh được người bản xứ nói, nhưng những từ này không có nghĩa nhiều trong văn viết, nhất là với những người đọc phụ đề để học tiếng Anh. Vì thế để hiểu được nhịp điệu thực sự và cảm nhận được ngôn ngữ, thì bạn cần phải lắng nghe một cách thực sự.

 

Động lực, Động lực, Động lực

Một điểm ưa thích nữa của TeachMe chính là động lực – nếu bạn không có động lực thì chẳng có điều gì quan trọng cả. Cho dù động lực học một ngôn ngữ thứ hai của bạn là gì thì đây cũng là điều sẽ giúp bạn đạt được mục đích. Có thể bạn rất yêu thích các bộ phim Hàn Quốc và muốn xem những bộ phim này mà không muốn đọc phụ đề để có thể cảm nhận được toàn bộ trải nghiệm? Hay bạn mới gặp một cô nàng người Nga xinh đẹp và muốn gây ấn tượng với cô ấy bằng khả năng nói tiếng Nga của bạn? Hay đơn giản chỉ vì bạn rất yêu thích các ngôn ngữ và bạn muốn học hết ngôn ngữ này đến ngôn ngữ khác? Tất cả đều chỉ ra một điều rằng nếu có động lực bạn sẽ có khả năng tập trung vào ngôn ngữ mà bạn muốn học.

 

Bạn học ngoại ngữ khi đã lớn tuổi?

Có một quan niệm sai lầm rằng bạn sẽ không thể học ngoại ngữ khi đã trưởng thành. Mọi thứ chắc chắn thay đổi, nhưng điều này có thể xảy ra. Trẻ em có thể tiếp thu mọi thứ dễ dàng hơn, nhưng người lớn lại có những lợi thế khác như có vốn từ vựng nhiều hơn để áp dụng cho ngôn ngữ mục tiêu. Khi bạn học ngoại ngữ khi đã lớn tuổi thì bạn khó có thể thay đổi được giọng điệu của mình. Về điều này thì hãy tin tôi đi, tôi nói tiếng Đan Mạch với giọng cứng đơ, nhưng điều này không có nghĩa là tôi không nói được trôi chảy.

Nếu bạn bắt đầu học ngoại ngữ khi còn trẻ, bạn sẽ có nhiều thời gian hơn để thực hành và bạn sẽ không quên hết những gì bạn đã học được khi còn là học sinh. Ví dụ như tôi học tiếng Đức ở trường học và giờ tôi đang học lại, chỉ để cho vui thôi, và giờ tôi học tiếng Đức còn tốt hơn tiếng Tây Ban Nha vì tôi có lợi thế khi đã từng học ở trong trường phổ thông.

 

Làm những gì phù hợp với bạn

Cho dù bạn cho rằng mình có năng khiếu về ngôn ngữ hay không, thì điều quan trọng là bạn tìm được phương pháp học phù hợp với mình. Tất nhiên việc này tùy thuộc vào bản thân của bạn, cũng như những trải nghiệm về học ngôn ngữ trước đây của bạn.

Một số người thích học thuộc lòng mọi thứ, ví dụ như học thuộc cấu trúc ngữ pháp và từ vựng. Không có gì sai ở đây cả, nhưng đây không phải cách ưa thích của tôi; tôi thích học thông qua việc đọc sách, nghe nhạc và xem phim. Đây là cách rất phù hợp với tôi. Tôi cũng thích tự học theo tốc độ của riêng mình (hiện tại thì khá chậm).

Những người khác có thể cần giáo viên và môi trường lớp học thì mới có động lực học. Có lẽ bởi vì họ có giáo viên giỏi đã giúp truyền cảm hứng và khích lệ họ và giúp họ cảm thấy thoải mái về việc học ngôn ngữ. Việc này phụ thuộc vào tùy người.

 

Còn điều gì khác có thể giúp được người học ngoại ngữ?

Một số yếu tố quan trọng trong việc học ngoại ngữ đó là tính liên quan, sự lặp lại và ghi nhớ.

 

Tính liên quan

Nếu những gì bạn học mà có liên quan đến bạn, thì bạn sẽ nhớ được lâu hơn. Hàng ngày đầu óc chúng ta phải nạp vào rất nhiều điều vô bổ và gây xao lãng và thậm chí người thông minh nhất cũng chỉ có thể tiếp cận được bằng đó thông tin. Tuy nhiên, nếu bạn có mong muốn và mối quan tâm thực sự đến việc học ngoại ngữ, thì việc này lại trở nên dễ dàng hơn. Chính vì thế chủ đề và tài liệu mà bạn học phải có liên quan đến bạn. Ví dụ nếu bạn đang học tiếng Nga, bạn sẽ không thể đọc tiểu thuyết Anna Karenina của Tolstoy khi mới học, nhưng đây có thể là mục tiêu lâu dài mà bạn có thể đặt ra để cố gắng đạt được. Tôi vẫn chưa có thể đọc được một tiểu thuyết Tây Ban Nha, nhưng tôi thích âm nhạc và vì thế đây là điểm tôi có thể bắt đầu giúp bản thân làm quen với ngôn ngữ này theo cách gần gũi nhất.

Việc học ngoại ngữ thành công còn tùy thuộc vào lượng thời gian bạn dành ra để học ngôn ngữ, thời gian bạn dành ra để nghe, đọc, nói và viết ngôn ngữ đó. Nếu bạn dành ra nhiều thời gian nghe một người bản xứ nói, cho dù là thông qua âm nhạc, phim ảnh, nghe đọc sách hay nghe người thật, thì điều này sẽ giúp bạn có một sự tương tác mạnh mẽ với ngôn ngữ. Sự tiếp cận được lặp lại với ngôn ngữ chính là cách rất hiệu quả giúp bạn học ngoại ngữ được tốt hơn mà không phải quá cố gắng. Chắc chắn việc này sẽ dễ chịu hơn là đọc một đống sách ngữ pháp.

 

Sự lặp lại

Nhu cầu cần tiếp cận liên tục và lặp lại, và dành ra nhiều thời gian cho ngôn ngữ bạn học với việc nghe và đọc, đôi khi không được chú trọng, nhưng đây chính là một trong những điều quan trong nhất bạn có thể làm khi học ngoại ngữ.

 

Ghi nhớ

Nếu bạn muốn trở thành một người học ngoại ngữ giỏi và hiệu quả, bạn cần tập trung và ghi nhớ ngôn ngữ đó. Ghi nhớ các từ, cấu trúc và phát âm của ngôn ngữ mục tiêu. Bằng cách đó bạn sẽ có được sự phản ứng nhanh nhẹn và chú tâm vào ngôn ngữ bạn đang học.

Bạn có thể bắt đầu ghi nhớ ngôn ngữ bằng cách làm tất cả những việc nhẹ nhàng tôi đã đề cập ở trên, cũng như sử dụng từ điền trực tuyến để tra những từ bạn không biết nghĩa, lập danh sách những từ đó để xem lại sau, và tra Google để biết những thông tin về ngữ pháp khi bạn cần. Hãy để bản thân hòa nhập vào ngôn ngữ đó vì đó là điều bạn muốn.

 

Bạn không thực sự tệ khi học ngoại ngữ

Có thể bạn không học nhanh bằng những người khác, nhưng chẳng ai để tâm đâu! Đây không phải là một cuộc ghanh đua. Nếu bạn có động lực và làm theo những gợi ý ở trên thì bạn sẽ không còn là người học ngoại ngữ tệ nữa.